Ο Τζακ Τζόζεφ Νίκολσον (Αγγλικά: Jack Joseph Nicholson, Νέα Υόρκη 22 Απριλίου 1937) είναι Αμερικανός ηθοποιός τιμημένος με 3 Βραβεία Όσκαρ απο τις 12 φορές που προτάθηκε και 7 Χρυσές Σφαίρες.
Ο Τζακ Νίκολσον ξεκίνησε την καριέρα του παίζοντας ένα μικρό ρόλο στην ταινία του Ρότζερ Κόρμαν The City Baby Killer (1958). Παίζοντας μικρούς ρόλους, ασχολιόταν παράλληλα με την συγγραφή κάποιων ταινιών χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία, ενώ εμφανίστηκε και στην τηλεόραση στο The Andy Griffith Show, σε δύο επεισόδια.
Η ακμή στην καριέρα του Νίκολσον ξεκίνησε με την ταινία Ξένοιαστος Καβαλάρης (Easy Rider, 1969). Η ερμηνεία του χαρακτήρα ενός μέθυσου δικηγόρου οδήγησε στην υποψηφιότητά του για το Βραβείο Όσκαρ Β' Ανδρικού Ρόλου. Ακολούθησε η ταινία Πέντε Εύκολα Κομμάτια (Five Easy Pieces, 1970), που προτάθηκε για Όσκαρ για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, αυτή τη φορά Α'ανδρικού ρόλου και στη συνέχεια οι ταινίες Η Διπλή Ζωή της Ντέιζι Γκέιμπλ (On a Clear Day You Can See Forever, 1970), Η Γνωριμία της Σάρκας (Carnal Knowledge, 1971), Το Τελευταίο Απόσπασμα (The Last Detail, 1973) και η κλασσική ταινία του Ρόμαν Πολάνσκι Τσάιναταουν (Chinatown, 1974). Για την ηθοποιία του στις δύο τελευταίες ο Νίκολσον προτάθηκε για Όσκαρ Α' Ανδρικού Ρόλου.
Το πρώτο του Όσκαρ Α' ανδρικού ρόλου, το κέρδισε για την ερμηνεία του στην ταινία του Μίλος Φόρμαν Στη Φωλιά του Κούκου (One Flew Over the Cuckoo's Nest, 1975).
Ακολούθησαν οι ταινίες The Passenger (1975), Οι Φυγάδες του Μισούρι (The Missouri Breaks, 1976) και Ο Τελευταίος των Μεγιστάνων (The Last Tycoon, 1976). Αν και δεν κέρδισε κάποιο βραβείο η ερμηνεία του στην ταινία του Στάνλεϊ Κιούμπρικ Η Λάμψη (The Shining, 1980), αυτή παραμένει μια από τις πιο καλές του και ίσως η πιο κλασσική. Μεγάλη επιτυχία σημείωσε επίσης η ταινία Ο Ταχυδρόμος Χτυπάει Πάντα Δυο Φορες (The Postman Always Rings Twice, 1981). Για τον ρόλο του στο Οι Κόκκινοι (Reds, 1981) προτάθηκε για Όσκαρ Β' ανδρικού ρόλου, δυο χρόνια αργότερα κέρδισε το όσκαρ Β' ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στο Σχέσεις Στοργής (Terms of Endearment, 1983), ενώ για το Καλύτερα δε Γίνεται (As Good As It Gets) του 1997 κέρδισε το τρίτο του όσκαρ. Επίσης προτάθηκε για Όσκαρ για τις ταινίες Η Τιμή των Πρίτσι (Prizzi's Honor, 1985), Ξένοι στην Ίδια Πόλη (Ironweed, (1987), Ζήτημα Τιμής (A Few Good Men) (1992) και Σχετικά με τον Σμιντ (About Schmidt, 2002). Στον αντίποδα των επιτυχιών αυτών ήταν η διάκρισή του για το Χρυσό Βατόμουρο ως χειρότερος Ηθοποιός της Χρονιάς, για τις ταινίες του Ο Προστάτης (Man Trouble) και Χόφφα (Hoffa, 1992). Η ταινία Batman (1989), στην οποία ενσαρκώνει τον ψυχοπαθή εγκληματία Τζόκερ, σημείωσε τεράστια εισπρακτική επιτυχία. Ο Νίκολσον προσωπικά κέρδισε κατόπιν ειδικής συμφωνίας το αστρονομικό ποσό των 60.000.000 δολαρίων.
Οι πιο πρόσφατες ταινίες του είναι οι Κάλλιο Αργά παρά... Αργότερα (Something's Gotta Give, 2003), Ο Πληροφοριοδότης (The Departed, 2006) και Επιθυμίες...στο παρά πέντε (The Bucket List, 2007), ενώ ετοιμάζεται να πρωταγωνιστήσει στη νέα ταινία του Άλμπερτ Μπρουκς με τον οποίο έχει συνεργαστεί στις ταινίες Σχέσεις στοργής και Καλύτερα δε γίνεται.
Είναι θερμός φίλαθλος των Λος Αντζελες Λέικερς. Σε ένα αγώνα τους το 2001, κατόπιν φραστικού επεισοδίου με τον διαιτητή, αποβλήθηκε από τον αγωνιστικό χώρο. Παντρεύτηκε 3 φορές και απέκτησε 4 παιδιά.
Παρακάτω παρουσιάζεται η πιο γνωστή φιλμογραφία του ηθοποιού:
• Ξένοιαστος Καβαλάρης (Easy Rider, 1969)
• Πέντε Εύκολα Κομμάτια (Five Easy Pieces, 1970)
• Η Γνωριμία της Σάρκας (Carnal Knowledge, 1971)
• Ο βασιλιάς των Μάρβιν Γκάρντενς (The King of Marvin Gardens, 1972)
• Το Τελευταίο Απόσπασμα (The Last Detail, 1973)
• Τσάιναταουν (Chinatown, 1974)
• Οι Προικοθήρες (The Fortune, 1975)
• Στη Φωλιά του Κούκου (One Flew over the Cuckoo's Nest, 1975)
• Επάγγελμα: ρεπόρτερ (The Passenger aka Professione: Reporter, 1975)
• Οι Φυγάδες του Μισούρι (The Missouri Breaks, 1975)
• Tommy (1975)
• Ο τελευταίος των μεγιστανών (The Last Tycoon, 1976)
• Η Λάμψη (The Shining, 1980)
• Ο Ταχυδρόμος Χτυπάει Πάντα Δυο Φορές (The Postman Always Rings Twice, 1981)
• Οι Κόκκινοι (Reds, 1981)
• Σχέσεις Στοργής (Terms of Endearment, 1983)
• Η Τιμή των Πρίτζι (Prizzi's Honor, 1985)
• Φλογισμένες Σχέσεις (Heartburn, 1986)
• Οι Μάγισσες του Ίστγουικ (The Witches of Eastwick, 1987)
• Ξένοι στην ίδια πόλη (Ironweed, 1987)
• Το κύκλωμα (Broadcast News, 1987)
• Μπάτμαν (Batman, 1989)
• Οι δύο Τζέικ (The Two Jakes, 1990)
• Ζήτημα Τιμής (A Few Good Men, 1992)
• Χόφφα (Hoffa, 1992)
• Γουλφ (Wolf, 1994)
• Οι Αρειανοί Επιτίθενται (Mars Attacks!, 1996)
• Διαμάντια κι αίμα (Blood And Wine, 1996)
• Το βραδινό άστρο (The Evening Star, 1996)
• Καλύτερα δε Γίνεται (As Good as it Gets, 1997)
• Η Υποσχεση (The Pledge, 2001)
• Σχετικά με τον Σμιντ (About Schmidt, 2002)
• Ασκήσεις Ηρεμίας (Anger Management, 2003)
• Κάλλιο Αργά παρά... Αργότερα (Something's Gotta Give, 2003)
• Ο Πληροφοριοδότης (The Departed, 2006)
• Επιθυμίες...στο παρά πέντε (The Bucket List, 2007)
• Ποιον από τους Δύο; (How Do You Know, 2010)