Ο Ιωάννης Μεταξάς γεννήθηκε στην Ιθάκη στις 12 Απριλίου του 1871.Τελείωσε το δημοτικό σχολείο Άργους όπου έλαβε βραβείο επιμέλειας και χρηστοήθειας, έπειτα φοιτά στο Γυμνάσιο Αργοστολίου και αριστεύει σε όλες τις τάξεις! Το 1886 εισέρχεται στην Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Εξέρχεται της Σχολής το 1890, με βαθμό αποφοιτήσεως 19,9 και ονομάζεται ανθυπολοχαγός του Μηχανικού. Συμμετέχει στον ατυχή πόλεμο του 1897, ενώ τον Απρίλιο του ιδίου έτους συναντά για πρώτη φορά τον Διάδοχο και μετέπειτα Στρατηλάτη Βασιλέα Κωνσταντίνο. Την ίδια χρονιά, ο Ι. Μεταξάς μεταβαίνει για μετεκπαίδευση στην Στρατιωτική Ακαδημία του Βερολίνου.
Αριστεύει και η διεύθυνση σε αναγνώριση των ικανοτήτων του ανήρτησε στην Ακαδημία πλάκα με την επιγραφή:

«ΟΥΔΕΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΑΛΥΤΟΝ ΔΙΑ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ».

Επιστρέφει στην Αθήνα και το 1909, παντρεύεται την Λέλα Χατζηϊωάννου, που παρέμεινε πιστή σύντροφός του μια ολόκληρη ζωή και απέκτησαν δύο κόρες.

Ο Ι. Μεταξάς δεν έλαβε μέρος στην επανάσταση των κατώτερων αξιωματικών το 1909 στο Γουδί, που έφερε τον Ελευθέριο Βενιζέλο στην εξουσία και για το λόγο αυτόν πήρε δυσμενή μετάθεση στη Λάρισα. Ήταν όμως ήδη διακεκριμένος ως ανερχόμενος αξιωματικός, και στην αθηναϊκή κοινωνία είχε τη φήμη ανθρώπου με ιδιαίτερο ήθος και γνώσεις γι αυτό και τον κάλεσε ο Βενιζέλος στις 6 Οκτωβρίου 1910 να γίνει πρώτος υπασπιστής και σύμβουλος του, προκειμένου να συμβιβάσει τις αντιθέσεις επαναστατών και βασιλέως.

Η συμμετοχή του στην προετοιμασία και διεξαγωγή των Βαλκανικών Πολέμων είναι καθοριστική για την έκβαση των πολέμων αλλά και την μετέπειτα δική του πορεία.

Διαπραγματεύτηκε, συνέγραψε και υπέγραψε τα Πρωτοκόλλα Παραδόσεως της Θεσσαλονίκης από τον Ταχσίν Πασσά στις 26 Οκτωβρίου 1912.

Δικό του έργο αποτελεί η επιτυχία στη κατάληψη του οχυρού του Μπιζανίου.

Μετά την υπογραφή της Συνθήκης του Βουκουρεστίου, ο Μεταξάς εκπονεί σχέδια για την άμυνα της Ελλάδος στις ελευθερωμένες περιοχές γιατί η Τουρκία εξοπλίζεται και όλοι ανησυχούν (1913-1914).
Με υπόμνημά του στις 6 Ιουλίου 1914 ζητά την αιφνιδιαστική κατάληψη των Δαρδανελίων, αλλά απορρίπτεται. Όταν όμως την προτείνει ο Βενιζέλος υποστηρίζοντας την αίτηση των Άγγλων για συμμετοχή της Ελλάδος, ο Μεταξάς αντιδρά γιατί είναι ήδη αργά.

Με την καταστροφή των αγγλικών στρατευμάτων στην Καλλίπολη ο Μεταξάς δικαιώνεται.
Το 1914 διαφωνεί στην συμμετοχή της Ελλάδας στον πόλεμο χωρίς εξασφαλισμένα ανταλλάγματα και προτείνει την ουδετερότητα. Είναι αντίθετος στην Μικρασιατική Εκστρατεία, η ιστορία τον δικαιώνει και πάλι.

Την 17η Φεβρουαρίου του 1915 και μετά από θυελλώδεις συζητήσεις ο Ι. Μεταξάς, ζητεί την αποστρατεία του και εξορίζεται από το βενιζελικό καθεστώς στην… Κορσική στις 17 Ιουνίου 1917, όπου έμεινε κρατούμενος των Γάλλων συμμάχων μαζί με τους Δημήτριο Γούναρη, Ίωνα Δραγούμη, Γεώργιο Πεσμαζόγλου και άλλους.

Μετά τις εκλογές του 1920 και την επάνοδο του Κωνσταντίνου, επανέρχεται και ο Ι. Μεταξάς. Επιστρέφει στον Στρατό, αλλά σύντομα αποστρατεύεται οριστικά με τον βαθμό του Στρατηγού. Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, καταφεύγει πολιτικός εξόριστος στην Ιταλία. Επιστρέφει στην πατρίδα το 1924 και πολιτεύεται για πρώτη φορά με το «Κόμμα των Ελευθεροφρόνων», που είχε ιδρύσει ο ίδιος και λαμβάνει 54 έδρες επί 250. Την ίδια χρονιά, το κόμμα του συμμετέχει στην κυβέρνηση και ο ίδιος αναλαμβάνει το υπουργείο Συγκοινωνιών. Το 1928 αποσύρεται αηδιασμένος από την πολιτική, αλλά επιστρέφει το 1934. Στις εκλογές του 1936, το κόμμα του καταλαμβάνει 17 έδρες στην νέα βουλή, συμμετέχει στην κυβέρνηση και ο ίδιος αναλαμβάνει το υπουργείο Στρατιωτικών.

Η επιβολή του καθεστώτος της 4ης Αυγούστου το 1936, ήρθε ως επιστέγασμα της παρατεταμένης αδυναμίας του κοινοβουλευτισμού να δώσει βιώσιμες κυβερνήσεις. Συνεχή ισόπαλα εκλογικά αποτελέσματα σε συνδυασμό με την πλήρη ασυνεννοησία μεταξύ των δύο βασικών πολιτικών σχηματισμών (Βενιζελικοί – Λαϊκοί), στρατιωτικά κινήματα αποσταθεροποίησης(με κορυφαίο το Βενιζελικό του 1935), οδήγησαν τον Βασιλιά Γεώργιο στην λύση ανάγκης που ήταν αρχικά μια υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Κ. Δεμερτζή, και μια δεύτερη υπηρεσιακή κυβέρνηση υπό τον Ιωάννη Μεταξά που έλαβε ψήφο εμπιστοσύνης στην βουλή .

Εν τω μεταξύ οι κομμουνιστές αναγγέλλουν γενική πανελλαδική απεργία για τις 5 Αυγούστου και όλα δείχνουν ότι αρχίζουν τις κινήσεις για την βίαια αρπαγή της εξουσίας, κάτι που είναι σύμφωνο με την γενικότερη ιδεολογία τους. Η γενική απεργία και η σύσταση «λαϊκού μετώπου» είναι το πρώτο σκαλοπάτι προς την εξουσία. Το βράδυ της 4ης Αυγούστου 1936 ο Μεταξάς πηγαίνει στα Ανάκτορα να συναντήσει τον Βασιλέα Γεώργιο Β. Έχει μαζί του έτοιμα τα Διατάγματα που προβλέπουν την αναστολή ορισμένων διατάξεων του Συντάγματος και τη διάλυση της Βουλής. Ο Βασιλιάς τα υπογράφει και η εθνική μεταβολή επιτυγχάνεται ταχύτατα και αναίμακτα. Το ίδιο βράδυ συγκάλεσε εκτάκτως υπουργικό συμβούλιο και το μόνο μέτρο που πήρε ήταν να τοποθετήσει δύο Ευζώνους στην είσοδο του Υπουργείου Εξωτερικών με την εντολή να επιτρέπουν την είσοδο στους υπουργούς και να απαγορεύουν την έξοδο σε όλους. Αυτό αποτελεί έκτοτε μοναδικό ιστορικό προηγούμενο διεθνώς. Δηλαδή επιβολή δικτατορίας με δύναμη μόλις δύο στρατιωτών. Ενήργησε ως στρατιωτικός και ως σπουδαίος ηγέτης με συναίσθηση της δυνάμεώς του.

Η αποφασιστικότης του Μεταξά απέτρεψε την εμφύλια διαμάχη και τον κομμουνιστικό κίνδυνο.
Δίνει αμέσως το ακριβές στίγμα του νέου Κράτους: «Η Ελλάς από της 4ης Αυγούστου έγινε κράτος αντικομμουνιστικό, κράτος αντικοινοβουλευτικό, κράτος ολοκληρωτικό, κράτος με βάση αγροτική και εργατική και κατά συνέπειαν κράτος αντιπλουτοκρατικό».

Ο Ιωάννης Μεταξάς επανασχεδίασε την δομή των σωμάτων ασφαλείας αποσπώντας την αστυνομία και την πυροσβεστική από τον στρατό και υπάγοντας την απευθείας στο νεοϊδρυθέν Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως (ένα υπουργείο που υφίσταται μέχρι σήμερα),

Από την επομένη της επιβολής της 4ης Αυγούστου ήδη το ΚΚΕ είχε τεθεί εκτός νόμου με την εφαρμογή του νόμου του περίφημου “ιδιώνυμου” που είχε διατυπωθεί επί Βενιζέλου το 1932, χωρίς όμως ποτέ να τεθεί σε πραγματική ισχύ παρά μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

Από την άλλη παίρνει μέτρα πρωτόγνωρα για την εποχή, υπέρ των εργατών και των αγροτών, που αποτελούσαν την βάση του καθεστώτος, μέτρα τα οποία σήμερα κατεδαφίζονται από τους μνημονιακούς πολιτικάντηδες:

-Καθιερώνεται το 8ωρο και η πληρωμή των υπερωριών.
-Καθιερώνεται η υποχρεωτική αργία της Κυριακής.
-Υπογράφονται οι πρώτες συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
-Ιδρύεται το ΙΚΑ.
-Ιδρύεται η Εργατική Εστία.
-Καθιερώνεται η υποχρεωτική διαιτησία μεταξύ κεφαλαίου και εργαζομένων.
-Καθιερώνεται η Πρωτομαγιά ως επίσημη εργατική εορτή.
-Καθιερώνεται η άδεια μετ’ αποδοχών.
-Χαρίζονται τα αγροτικά δάνεια.
-Ιδρύονται κρατικοί παιδικοί σταθμοί.
-Ξεκινούν, το 1938, οι πρώτες γεωτρήσεις για άντληση πετρελαίου στο Κατάκολο Ηλείας.
-Με αναγκαστικό νόμο καθορίζεται ο τρόπος απονομής σεβασμού, προς την σημαία και τα Εθνικά σύμβολα!
-Ηλεκτροκινείται ο σιδηρόδρομος Κηφισιάς με απλή στρωτή γραμμή. Στις διαβάσεις θα κατασκευασθούν γέφυρες!
-Αρχίζει η λειτουργία των μαθητικών συσσιτίων σε όλα τα Δημοτικά σχολεία της χώρας!
-Εγκαινιάζεται η Σχολή Αξιωματικών της Αστυνομίας Πόλεων!
-Αρχίζει η πλήρης ιατρική περίθαλψη των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ και προσλαμβάνονται οι απαραίτητοι γιατροί!
-Αρχίζει η κατασκευή του αποχετευτικού αγωγού της Αθήνας!
-Θεμελιώνεται το Γενικό Στρατιωτικό Νοσοκομείο!

Δικαίως, λοιπόν, ο Ι. Μεταξάς ανακηρύσσεται από τους ευεργετηθέντες εργάτες και αγρότες της χώρας, «Πρώτος Εργάτης» και «Πρώτος Αγρότης» αντιστοίχως.

Ο Βασιλεύς Γεώργιος ο Β΄ όμως δεν ενστερνιζόταν απόλυτα τις ιδέες του Ι. Μεταξά.
Ο Μεταξάς τα γνωρίζει αυτά και ετοιμάζει την συνέχεια του καθεστώτος και μετά απ’ αυτόν. Ιδρύει, λοιπόν, την Εθνική Οργάνωση Νεολαίας (ΕΟΝ), στην οποία εντάσσονται όλοι οι νέοι της Ελλάδος. Σκοπός της ΕΟΝ ήταν η ανάπτυξη του εθνικού και αγωνιστικού φρονήματος της νεολαίας, η ανάπτυξη του αισθήματος της αλληλεγγύης στην λαϊκή κοινότητα και η ανάδειξη της νέας ηγεσίας του έθνους. Οι νέοι της θρυλικής ΕΟΝ έμελλε να γίνουν οι δημιουργοί του έπους του ’40. Ήταν τέτοια η απήχηση της ΕΟΝ, που αργότερα, στα χρόνια της κατοχής, οι κομμουνιστές ονόμασαν ΕΠΟΝ την νεολαία του ΕΑΜ, για λόγους προφανείς. Ο Ι. Μεταξάς είχε δώσει ιδιαίτερη βαρύτητα στο θέμα της ΕΟΝ και αποκαλούσε τους νεολαίους «τα παιδιά μου». Το θεωρούσε προσωπικό του έργο, έργο ζωής. Κι ήταν πράγματι το μέγιστο εθνικό του επίτευγμα.

Τεράστιο υπήρξε επίσης το έργο του Ι. Μεταξά στον τομέα της τέχνης, των γραμμάτων και του ελληνικού πολιτισμού. Είπαν γι’ αυτόν και το έργο του κορυφαίες καλλιτεχνικές και πνευματικές προσωπικότητες της εποχής:

«Ο Μεταξάς είναι αντάξιος του Λεωνίδα και του Παλαιολόγου» (Αιμίλιος Βεάκης).

«Το μεγάλο πνεύμα του Μεταξά δεν άφησε καμία πτυχή της ελληνικής ζωής, χωρίς να ρίξει απάνω της το στοργικό φως του. Το ελληνικό θέατρο χρωστάει σ’ αυτόν την αναγέννησή του» (Μαρίκα Κοτοπούλη).

Το μεγαλείο του εθνικού κυβερνήτη αναδεικνύεται από το γεγονός ότι αμέσως μόλις ανέλαβε την διακυβέρνηση της χώρας προέβλεψε τον πόλεμο και προετοίμασε την Ελλάδα αξιακά, ηθικά, αλλά και υλικά. Τα χαμόγελα στα χείλη των στρατιωτών ήταν απόρροια μιας ηθικής ενδυνάμωσης που το καθεστώς της 4ης Αυγούστου προετοίμασε. Η «Γραμμή Μεταξά», η άριστη προετοιμασία και ο καλός εξοπλισμός είναι αποτέλεσμα εμπνευσμένης ηγεσίας και υλικοτεχνικής υποδομής καθώς μέσα σε τρία χρόνια ο Μεταξάς διέθεσε 16 εκατομμύρια δραχμές για οπλικά συστήματα και εξοπλισμούς έναντι μόλις 3 εκατομμυρίων δραχμών όλη την προηγούμενη δεκαετία.

Ας μην ξεχνάμε, επίσης, κάτι πάρα πολύ σημαντικό όσο και επίκαιρο:

Ο Ι. Μεταξάς ήταν ο Πρωθυπουργός που αρνήθηκε να πληρώσει δάνειο της Ελλάδος στην Βελγική Societe Commerciale de Belgique, με το επιχείρημα ότι δεν μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την κατάσταση του λαού και της χώρας και η Ελλάδα δικαιώθηκε από το Διεθνές Δικαστήριο δημιουργώντας νομικό προηγούμενο, στο οποίο μάλιστα το 2003 στηρίχθηκε η Αργεντινή για την μονομερή διαγραφή του μεγαλύτερου μέρους του δημοσίου χρέους της!

Το όνομα του Εθνικού κυβερνήτου, Ιωάννου Μεταξά, δεν αναφέρεται ούτε από την πολιτική ηγεσία ,αλλά ούτε και από τα Μέσα Μαζικής Εξαπάτησης που κάθε επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, το αποκρύπτουν συστηματικά. Στη συνείδηση του Ελληνικού Λαού ο Μεταξάς πέρασε το κατώφλι της Ιστορίας περισσότερο για την απάντηση που έδωσε στον Ιταλό πρέσβη, Εμμανουέλε Γκράτσι.
Όταν δέκα λεπτά πριν από τις 3 της νύχτας της 28ης Οκτωβρίου του 1940, εκείνος κτύπησε το κουδούνι της φτωχικής οικίας του πρωθυπουργού , με την εντολή να παραδώση το τελεσίγραφο στις 3 π.μ. ακριβώς, της 28/10/1940.

''Ο Μεταξάς άρχισε να το διαβάζει'' αφηγείται ο Γκράτσι. «Μέσα από τα γυαλιά του, έβλεπα τα μάτια του να βουρκώνουν. Όταν τελείωσε...

την ανάγνωση με κοίταξε κατά πρόσωπο, και με φωνή λυπημένη αλλά σταθερή μου είπε: (Λοιπόν έχουμε πόλεμο).»

Ο Ιωάννης Μεταξάς απεβίωσε, σε ηλικία 70 ετών, στην οικία του στην Κηφισιά, στις 6 τα χαράματα, την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 1941, αφού την προηγουμένη κοινώνησε των αχράντων μυστηρίων.
Ο θάνατος του Ιωάννου Μεταξά βύθισε την Ελλάδα σε απέραντη θλίψη. Κανείς δεν περίμενε ένα τέτοιο χτύπημα της Μοίρας...

Έτσι σε μια κρίσιμη στιγμή με αιωρούμενες τις γερμανικές προτάσεις για ειρήνη που ενδεχομένως η αποδοχή τους να άλλαζε τον ρου της Ιστορίας και η Ελλάς να απέφευγε την Κατοχή και τον συμμοριτοπόλεμο που προκλήθηκε από τις δυνάμεις που εξέθρεψε αυτή η περίοδος, χάνεται ο πρωθυπουργός της νίκης… από «αμυγδαλές»…

Τον Κων/νο Μανιαδάκη, υπουργό Ασφάλειας της Μεταξικής κυβέρνησης που γνώριζε πολλά, οι Άγγλοι φρόντισαν να τον εξορίσουν στην μακρινή Αργεντινή. Είχε αναφέρει σε εκμυστηρεύσεις του ότι «αν είχαμε τον Μεταξά στην 3η θέση νοσοκομείου, αυτός θα ζούσε». Από διηγήσεις της κόρης του Μεταξά, Λουκίας, φαίνεται η επιθυμία του Μεταξά να τον δει άλλος γιατρός. Έτσι μετά από του κόσμου τα εμπόδια, όπως αναφέρει η κα Λουκία Μεταξά, εκλήθη ο Βιεννέζος γιατρός δρ. Έππιγκερ, ο οποίος φθάνοντας την Τρίτη 28 Ιανουαρίου 1941 στο Βελιγράδι, ματαίωσε το ταξίδι του προς την Ελλάδα, αφού τον πληροφόρησαν ότι είναι πια αργά κι ότι ο Μεταξάς πεθαίνει…

Τα πρόσωπα που έζησαν από κοντά τα γεγονότα είτε σιώπησαν γιατί φοβόντουσαν για τη ζωή τους, είτε μίλησαν επιλεκτικά. Ο θάνατος του Μεταξά πέρασε στον απλό λαό σαν έγκλημα των Άγγλων.
Είναι απορίας άξιο το απολύτως διαπιστωμένο γεγονός της παρουσίας Άγγλων ιατρών στο πλευρό του ασθενούς Μεταξά. Το πώς, δηλαδή, δώδεκα Πανεπιστημιακοί καθηγητές της Ιατρικής άφηναν τον Πρωθυπουργό της Χώρας στις «φροντίδες» του κάθε Εγγλέζου αρχιάτρου…

Το μόνο σίγουρο που θα μπορούσε να λεχθεί για τον θάνατο του Ιωάννου Μεταξά είναι ότι αυτός υπήρξε πάρα πολύ ύποπτος και ότι οι μόνοι εξαιρετικώς ωφελημένοι από αυτόν ήταν οι Άγγλοι. Τρανταχτή απόδειξη, το γεγονός ότι την επομένη μέρα του θανάτου του αποβιβάσθηκαν αγγλικά στρατεύματα στη Θεσσαλονίκη, κίνηση που ο Μεταξάς δεν ήθελε με κανέναν τρόπο…

Ο απολύτου εμπιστοσύνης γιατρός του Ιωάννου Μεταξά διαμαρτυρόταν εντονότατα την 26η Ιανουαρίου 1941 γιατί δεν του επέτρεπαν να προσεγγίσει τον ασθενή του. Ποιοι και γιατί; Δεν έμαθε κανείς.

Ο Διοικητής Ασφαλείας Αθηνών Σπύρος Παξινός, εκμυστηρευόμενος σε Άγγλο διπλωμάτη την επιθυμία του να γράψει ένα βιβλίο που θα απεκάλυπτε τα πάντα γύρω από τον θάνατο του Ι.Μεταξά και το οποίο θα εξέδιδε μετά τον Πόλεμο, το μόνο που κέρδισε ήταν την επόμενη μέρα να συλληφθεί από τους Άγγλους, μεταφερθεί στις Συριακές φυλακές στο Άκρον, ως δήθεν πράκτορας των Γερμανών. Τυχαίο; Το χειρότερο στη σκοτεινή αυτή υπόθεση είναι ότι ο Παξινός δολοφονήθηκε στο Καράτσι της Ινδίας το 1958, συμπληρώνοντας μια κατάφορη αδικία, έγκλειστος για 17 χρόνια, για κάτι που ποτέ του δεν έκανε.